“Met deze creatieve aanpak kunnen meer ouderen wonen naar wens”

Gepubliceerd in Trouw 29 januari 2021, 9:58

Een groeiende groep 65-plussers wil kleiner wonen. In een voormalig verzorgingshuis zijn hiervoor passende eenheden gemaakt. Het kan dus wel, schrijven Marjolein Brüning en Leon Teunissen.

De cijfers van het CBS zijn helder: in 2019 waren 3,3 miljoen burgers ouder dan 65 jaar; in 2050 zijn dat er circa 4,8 miljoen. Allemaal één tot twee persoonshuishoudens waarvan een groot deel wil verhuizen naar een kleinere woning. Het liefst naar een woonvorm dicht bij voorzieningen als winkels, en met gemak en zorg in de buurt. Zo hebben ze alles bij de hand en kan men er rustig ouder worden. Een slimme oudere is op zijn toekomst voorbereid.

Maar goede opties zijn er voor deze groep niet. Dat is teleurstellend voor hen, maar ook voor al die gezinnen en starters die op zoek zijn naar een passend huis. Deze komen nu niet vrij, omdat 65-plussers erin blijven wonen. Dat kan beter. Bij Vivium – een zorginstelling in de Gooi- en Vechtstreek – is met de afschaffing van de verzorgingshuizen een nieuwe woonvorm ontwikkeld: Zorgeloos Wonen. Bewoners huren hun woonruimte in het voormalig verzorgingshuis.

Met servicepakket

Meestal gaat het om één en soms om twee kamers, want zo zijn die locaties nu eenmaal indertijd gebouwd. Daarnaast nemen ze een ‘servicepakket’ af van vers gekookte warme maaltijden, schoonmaak en alarmopvolging. Tot zover het particulier betaalde deel.

Een zorgteam levert de noodzakelijke zorg – deze wordt net zoals in de wijk – vergoed uit de Zorgverzekeringswet of Wet Langdurige Zorg; hier zijn alle burgers voor verzekerd. Bijkomend voordeel van deze woonvorm: zorgverleners zijn altijd dichtbij en hebben geen reistijd, een groot voordeel in de krappe arbeidsmarkt. Daarnaast helpen bewoners elkaar.

Vanaf dag één is dit concept een succes; bewoners en hun mantelzorgers voelen zich ontlast. De bezetting is 95 procent. En niet onbelangrijk: het concept is toegankelijk voor mensen met een kleine beurs.

Tijdens de open dagen is er veel belangstelling. Mensen willen graag ‘Zorgeloos Wonen’ maar dan in twee à drie kamers; helaas zijn die opties er nauwelijks.

De landelijke overheid geeft tal van adviezen en de Participatiewet stimuleert burgers zelf actie te ondernemen, maar hoe doe je dat? Het Financieele Dagblad van 7 januari laat in een schrijnend voorbeeld zien hoe een groep burgers uit Abcoude al vier jaar op zoek is naar passende huisvesting; het lukt ze niet (‘Gezocht: Betaalbare woning om in oud te worden’).

Wat ons betreft is de gemeente aan zet om deze impasse te doorbreken. Volgens de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO) zijn gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning van hun burgers; daarnaast zijn ze dat ook voor de bestemmingsplannen. En er zijn locaties. Bij veel zorginstellingen is ruimte voor aanvullende bebouwing.

Nog een groot voordeel: veel beleggers in vastgoed investeren graag in de oudere doelgroep. We weten dat het servicepakket van Vivium financieel haalbaar is zonder financiering van de gemeente. Een uitgelezen kans dus.

Voor iedere portemonnee

Bij deze onze oproep: gemeente, breng op basis van demografische gegevens de vraag naar huisvesting voor ouderen in kaart. Ga samen met deze doelgroep, woningcorporaties, beleggers, zorgorganisaties en ook ondernemers (horeca, kappers, etc.) aan de slag om nieuwe woonconcepten voor ouderen tot stand te brengen.

Ontwikkel liefst voor iedere portemonnee en, heel belangrijk: zorg voor beschikbare locaties liefst in de buurt van voorzieningen.

Zo slaan we veel vliegen in één klap. Ouderen vinden de door hen gewenste toekomstbestendige woning, mantelzorgers voelen zich ontlast, zorgverleners hebben minder reistijd en er komen woningen vrij voor jongeren en gezinnen die een passende woning zoeken. Er zijn weinig projecten die voor alle generaties zo’n mooie uitkomst hebben.